Các loại hình phiên dịch: Khác thế nào? Lựa chọn ra sao?

Các loại hình phiên dịch thông dụng

Hiện nay có các loại hình phiên dịch phổ biến nhất gồm 5 loại, đó là: phiên dịch cabin, dịch nối tiếp, dịch thì thầm, dịch tháp tùng và phiên dịch trực tuyến. Mỗi hình thức sẽ có những đặc trưng cùng những yêu cầu riêng. 

1.  Loại hình phiên dịch cabin (song song)

Trong các loại phiên dịch thì dịch cabin được đánh giá là kỹ năng dịch khó nhất của một phiên dịch viên. Phiên dịch cabin (dịch song song) là hoạt động chuyển ngữ đồng thời với diễn giả. Khi người nói bắt đầu phát ngôn thì phiên dịch viên trong cabin đã bắt đầu dịch qua micro để người nghe hiểu và chỉ sau chưa đến 1s là phải hoàn thành chuyển ngữ sau khi diễn giả kết thúc câu.

Dịch song song là sự lựa chọn đảm bảo sự riêng tư, lại vừa tiết kiệm thời gian để phiên dịch. Loại hình này phù hợp với những buổi dịch mang tính chất quan trọng, cần diễn ra nhanh chóng, liên tục với số lượng lớn người tham gia như: Hội nghị, hội thảo chuyên đề, hội nghị online, truyền hình trực tiếp, cuộc họp cổ đông, hội đồng quản trị, phiên tòa,…

Dịch song song với thời gian chuyển ngữ gấp rút sẽ không cho phép phiên dịch viên có thời gian suy nghĩ, lựa chọn và sắp xếp từ ngữ. Vì vậy, với áp lực về mặt thời gian nên dịch cabin được mệnh danh là đỉnh cao của nghề phiên dịch và đòi hỏi người dịch phải có trình độ rất cao. Đặc biệt cần đảm bảo những phẩm chất sau: 

• Đã từng thực chiến nhiều dự án phiên dịch cabin 
• Có khả năng phản xạ và ứng biến linh hoạt
• Kho từ vựng lớn để có thể phản ứng nhanh chóng với những thông điệp mà người nói truyền tải
• Thành thạo ít nhất hai ngôn ngữ ở trình độ cao. Bên cạnh đó, người dịch biết cách bố trí, sắp xếp các từ/cụm từ sao cho phù hợp với tốc độ nhanh nhất bởi khi dịch sẽ không có thời gian suy nghĩ hay lựa chọn từ ngữ. 
• Nhạy bén, nắm bắt tâm lý người nói, có khả năng dự đoán toàn bộ ý nghĩa câu nói dù họ chưa kết thúc câu.

Xem thêm:

Tìm hiểu chi tiết về phiên dịch cabin cho khách hàng tổ chức, doanh nghiệp

2.  Phiên dịch nối tiếp (dịch đuổi)

Dịch nối tiếp cũng là một trong các loại hình phiên dịch phổ biến nhất hiện nay. Theo đó, sau khi người nói kết thúc một câu hoặc một đoạn ngắn, phiên dịch viên sẽ tiến hành chuyển ngữ ngay sang ngôn ngữ khác để người nghe có thể nắm bắt nội dung.

Phương thức dịch đuổi được sử dụng cho những buổi dịch trong không gian hẹp, ít người tham dự như: Phỏng vấn, đào tạo nhân lực, thuyết trình, họp báo, giao dịch, tour tham quan,… Ưu điểm của phương pháp này là đảm bảo tính chính xác cao về nội dung cần truyền tải bởi người dịch có thời gian để phân tích, cân nhắc lời dịch. Tuy nhiên, lựa chọn dịch đuổi sẽ khiến bạn tốn nhiều thời gian hơn. Trung bình, quá trình dịch sẽ chiếm khoảng 2/3 – 3/4 thời gian nói của người nói. 

So với phiên dịch song song, dịch đuổi được đánh giá là ít phức tạp hơn nhưng không vì vậy mà phiên dịch viên ở loại hình này không cần đảm đảm bảo các kỹ năng quan trọng như: 

• Có khả năng ghi nhớ dữ liệu trong thời gian ngắn
• Có khả năng ghi chú, hệ thống, sắp xếp dữ kiện nghe được và tổng hợp thông tin để chuyển ngữ.
• Có sự chuẩn bị tốt về vốn từ vựng. Đặc biệt khi dịch thuật chuyên ngành cần tìm hiểu chủ đề, nội dung cũng như những từ chuyên môn của buổi dịch.

3.  Phiên dịch trực tuyến

Đây là hình thức đang rất được ưa chuộng thời gian gần đây, đặc biệt trong thời kỳ dịch bệnh Covid-19 đang diễn ra. Với hình thức này, các bên không có điều kiện gặp mặt trực tiếp vẫn có thể trao đổi với nhau thông qua các phương tiện như: Skype, Zoom,… Hình thức này được sử dụng trong các buổi gặp mặt như: đàm phán, họp, thương thảo, giải quyết tranh chấp, ký kết hợp đồng,…

Về cơ bản, hình thức phiên dịch này không khác biệt mấy so với phiên dịch truyền thống. Tuy nhiên, loại hình này yêu cầu người dịch phải thành thạo trong việc sử dụng các thiết bị công nghệ cũng như có kết nối Internet ổn định.

4.  Phiên dịch tháp tùng

Phiên dịch tháp tùng là 1 trong các loại phiên dịch được nhiều khách hàng đăng ký ở Tomato. Phiên dịch tháp tùng là lựa chọn giúp giải quyết các vấn đề khó khăn do sự khác biệt ngôn ngữ trong những chuyến công tác, tham quan, đi khảo sát với đối tác ở các khu vực khác nhau như công xưởng, nhà máy, event, phiên dịch đi cùng đến phòng công chứng, tòa án,… Đây là hình thức mà phiên dịch viên sẽ luôn túc trực bên cạnh khách hàng để hỗ trợ họ truyền tải thông điệp cũng như tiếp nhận các phản hồi. Bên cạnh đó, người dịch cũng có thể hỗ trợ khách hàng về văn hóa, sinh hoạt của địa điểm đến. 

Để có thể phiên dịch tháp tùng tốt, người dịch đòi hỏi cần có kỹ năng chuyên môn cao như: trình độ ngoại ngữ, kỹ năng phiên dịch, kiến thức về chuyên ngành dịch, am hiểu văn hóa, xã hội, kinh tế tại điểm đến của khách hàng. 

Đặc thù của loại hình này đó là những chuyến công tác dài ngày hoặc đi xa. Vì thế mà khả năng đáp ứng có thể sắp xếp đi công tác thường xuyên cũng là một trong những yêu cầu đối với thông dịch viên khi thực hiện phiên dịch tháp tùng.

5.  Phiên dịch thầm

Phiên dịch thầm là loại hình dịch thuật tương tự như dịch song song. Tuy nhiên, người dịch chỉ chuyển ngữ cho một hoặc một nhóm khoảng 1-3 người nghe với âm lượng nhỏ hoặc thì thầm vào tai người nghe. 

Loại hình này thích hợp cho những cuộc họp nội bộ, hội nghị, buổi đàm phán, chuyến thăm quan trọng,… có yêu cầu cao về tính riêng tư và bảo mật thông tin. Tuy nhiên, nhược điểm của dịch thầm là có nhiều người tiến hành chuyển ngữ cùng một thời điểm dưới nhiều ngôn ngữ khác nhau nên có thể gây nên sự xao nhãng. Vậy, yêu cầu cho người làm nghề dịch thầm là gì?

• Có khả năng tập trung cao độ, lắng nghe cẩn thận và không bị xao nhãng bởi môi trường xung quanh.
• Có khả năng phát âm nhỏ nhưng dễ nghe, rõ ràng, nhẹ nhàng để dù nói ở mức âm lượng thấp, người nghe vẫn có thể dễ dàng tiếp nhận thông tin. 
• Thành thạo ít nhất 2 ngôn ngữ ở mức độ chuyên sâu. Biết sắp xếp và bố trí từ ngữ phù hợp trong thời gian ngắn.
• Trung thực, bảo mật tuyệt đối thông tin khách hàng

Dịch đuổi và dịch song song khác nhau như thế nào? 

Trong các loại hình phiên dịch, hai hình thức dịch đuổi và dịch song song dù có điểm chung là giúp chuyển ngữ, làm cầu nối giao tiếp giữa các bên nhưng vẫn tồn tại nhiều điểm khác biệt lớn.

Phiên dịch song song (cabin) giúp tiết kiệm khối lượng lớn thời gian, giúp người nghe nắm bắt nội dung đang được nói gần như cùng lúc với diễn giả. Tuy nhiên, loại hình phiên dịch này đòi hỏi sự hỗ trợ của nhiều thiết bị như: micro, phòng kín cho phiên dịch viên, tai nghe,… Bên cạnh đó, dịch cabin cũng sẽ tốn nhiều chi phí thuê phiên dịch viên hơn bởi người thực hiện công việc này có trình độ cao cũng như họ phải làm việc dưới cường độ áp lực lớn. Ngoài ra, có thể cần ngân sách để thuê 2 phiên dịch viên thay phiên nhau trong một buổi dịch kéo dài để tránh quá tải khiến chất lượng dịch giảm sút. 

Khác với dịch cabin (song song), phiên dịch đuổi có nhiều thời gian hơn để kiểm soát, trau chuốt câu chữ trước khi đưa ra bản dịch. Tuy nhiên, điều này đồng nghĩa với việc sẽ tốn nhiều thời gian hơn để người nghe có thể tiếp nhận thông tin.

Có thể bạn quan tâm:

Tìm hiểu rõ hơn Thông dịch là gì? Tìm hiểu tất cả các thông tin chi tiết về thông dịch (phiên dịch)

Làm thế nào để biết các loại phiên dịch phù hợp với dự án của bạn?

Hiện nay có rất nhiều hình thức phiên dịch, để lựa chọn được loại hình phù hợp, bạn nên cân nhắc dựa trên các yếu tố: 

• Điều kiện làm việc, môi trường làm việc thực tế của dự án cần phiên dịch
• Số lượng người tham gia
• Yếu tố thời gian của buổi phiên dịch (liệu buổi gặp mặt có yêu cầu khắt khe về việc phải tiết kiệm thời gian hay không?) 
• Dự án đó có cần tính bảo mật thông tin cao không 
• Tính chất của buổi phiên dịch (tour tham quan, hội thảo, triển lãm, hội chợ, phiên tòa,…)

Lựa chọn thông dịch viên phù hợp cho buổi phiên dịch

Để đảm bảo buổi dịch đạt được chất lượng tốt nhất, việc lựa chọn phiên dịch viên là điều quan trọng. Thông dịch viên cần đáp ứng tốt các tiêu chí sau: 

1.  Có kỹ năng sử dụng đa ngôn ngữ thành thạo

Có kỹ năng ngoại ngữ tốt, thông thạo ít nhất hai ngôn ngữ là điều bắt buộc với một phiên dịch viên. Bên cạnh đó, ngày càng nhiều quốc gia đang hội nhập cùng nhau về nhiều mặt, nhiều ngành nghề và lĩnh vực như: kinh tế, chính trị, văn hóa,… nên việc diễn đạt ý chuẩn, chính xác thông điệp đến người nghe là điều vô cùng quan trọng. 

Bên cạnh đó, mỗi quốc gia sẽ có văn phong và cách diễn đạt riêng nên phiên dịch viên cần nắm vững điều đó. Có như vậy, người dịch mới có thể nêu được thông điệp với cách diễn đạt vốn từ linh hoạt, tương ứng với người nghe của ngôn ngữ đích chứ không phải theo cảm tính. 

2.  Có khả năng phản ứng linh hoạt

Đây là kỹ năng yêu cầu người dịch không ngừng nỗ lực rèn luyện và học hỏi để não bộ nhạy bén, có khả năng lắng nghe thông tin từ người này để xử lý nhanh chóng và chuyển ngữ trong thời gian ngắn mà không mất đi ý nghĩa, thông điệp.

3.  Có khả năng sử dụng thành thạo các công cụ và thiết bị hỗ trợ

Phiên dịch viên, đặc biệt là phiên dịch viên cabin cần biết cách sử dụng thành thạo máy tính, micro, tai phone cũng như các thiết bị, ứng dụng để xử lý nhanh chóng trong các trường hợp rủi ro về thiết bị, đặc biệt là khi thực hiện phiên dịch trực tuyến. 

4.  Chịu được áp lực công việc

Phiên dịch là công việc nhiều cơ hội nhưng cũng đầy thách thức bởi người dịch luôn phải tập trung cao độ, não bộ phải hoạt động liên tục để có thể chuyển ngữ chính xác. Vì vậy, người dịch cần rèn luyện sức khỏe cũng như tinh thần để có thể làm việc với cường độ cao như vậy. 

5.  Nhạy bén, biết nắm bắt tâm lý người nói

Để truyền tải đúng thông tin, người dịch cần có khả năng đoán trước thông điệp của người nói thông qua quan sát hành động, tâm lý của họ. Ngoài ra, trong quá trình dịch sẽ có lúc gặp nhiều câu từ, ngữ pháp, tiếng lóng mà bạn hoàn toàn không thể tìm thấy trong bất kỳ tài liệu, sách vở nào. Vì vậy, phiên dịch viên cần học hỏi thông qua quá trình tiếp xúc với người bản xứ. 

6.  Am hiểu về thuật ngữ chuyên môn

Phiên dịch viên không chỉ cần biết ngoại ngữ mà còn có kiến thức về nhiều ngành nghề, lĩnh vực khác nhau để có thể sử dụng chính xác thuật ngữ chuyên môn. 

7.  Có kiến thức rộng về các nền văn hóa trên thế giới

Mỗi đất nước sẽ có nền văn hóa riêng và việc am hiểu những thông tin này là điều cần thiết và quan trọng để giúp bản dịch chính xác và gần gũi với người nghe. Nhằm tránh xảy ra các xung đột trong văn hóa, người dịch cần không ngừng trau dồi kiến thức văn hóa để chọn lựa câu từ, ngữ pháp để phù hợp cho từng nước.

8.  Tác phong làm việc chuyên nghiệp

Khi bạn lựa chọn bất kỳ hình thức phiên dịch nào trong các loại phiên dịch, tác phong chuyên nghiệp của phiên dịch viên cũng luôn là yếu tố quan trọng góp phần thành công cho sự kiện. Phiên dịch được lựa chọn cần thể hiện sự chuyên nghiệp của bản thân thông qua các biểu hiện như: có mặt đúng giờ, ăn mặc lịch sự, có tinh thần trách nhiệm, trung thực, bảo mật thông tin khách hàng,…

9.  Sự trung thực, đảm bảo tôn trọng nội dung dịch

Phiên dịch viên tuyệt đối không được mang cảm xúc cá nhân, lời bình luận của bản thân vào bản dịch làm lệch quan điểm, truyền tải sai thông điệp. Đây là một trong những điều cấm kỵ trong phiên dịch

10.  Phiên dịch viên có năng lực tra cứu thông tin

Ngoài những yêu cầu về kỹ năng ngôn ngữ, phiên dịch viên còn cần có những kiến thức về các chuyên ngành, đặc biệt là những lĩnh vực phổ biến như: kinh tế, kỹ thuật, giáo dục,… Phiên dịch viên cần là người ham học hỏi, có năng lực tìm kiếm tài liệu để trau dồi kiến thức. Bên cạnh đó, ngôn ngữ vẫn có thể đổi mới với những từ vựng mới xuất hiện nên việc thường xuyên học tập, cập nhật từ vựng là điều cần thiết để phiên dịch viên dễ dàng lựa chọn từ vựng phù hợp bối cảnh. 

Cần tìm phiên dịch cho dự án của bạn, hãy liên hệ Tomato!

Tomato Media tự hào là đơn vị dịch thuật được hơn 5.000 đối tác lựa chọn trong suốt 5 năm hình thành và phát triển với các loại hình phiên dịch phổ biến. Chúng tôi sở hữu đội ngũ phiên dịch viên chất lượng, có bằng cử nhân ngoại ngữ, kinh nghiệm thực chiến nhiều dự án cùng tác phong làm việc chuyên nghiệp. Vì vậy, Tomato cam kết mang đến những bản dịch chất lượng, độ tiệm cận chính xác lên đến 99%, dễ đọc, dễ hiểu và gần gũi với văn hóa của người nghe. Bên cạnh đó, phiên dịch viên luôn sẵn sàng đi công tác nếu có yêu cầu. Ngoài ưu thế về đội ngũ nhân sự, Tomato còn làm hài lòng những khách hàng khó tính nhất nhờ những điểm mạnh: 

• Tomato Media nhận giải thưởng “sản phẩm, dịch vụ xuất sắc 2021” và lọt top 150 của Slator 2022 LSPI

Tomato Media nhận giải thưởng “sản phẩm, dịch vụ xuất sắc 2021”

Tomato lọt top 150 của Slator 2022 LSPI

• Quy trình làm việc tại Tomato Media đạt chứng nhận ISO 9001:2015 quốc tế

• Dịch vụ phiên dịch đa dạng, dịch thuật sang hơn 50+ ngôn ngữ từ thông dụng đến phức tạp
• Có thể cung cấp số lượng lớn phiên dịch cho nhiều dự án cùng lúc
• Đội ngũ tư vấn viên nhiệt tình, tâm huyết, luôn hỗ trợ khách hàng 24/7
• Phiên dịch viên có độ trung thực cao, cam kết bảo mật mọi thông tin dự án thông qua thỏa thuận NDA
• Chi phí phiên dịch cạnh tranh, tương xứng với chất lượng 
• Báo giá nhanh chóng, minh bạch, cam kết không phát sinh phụ phí ngoài hợp đồng

Những câu hỏi thường gặp về các loại phiên dịch

Sau đây là những câu hỏi thường gặp về các loại phiên dịch mà chúng tôi tổng hợp:

Cách thức liên hệ cho Tomato để tham khảo và lựa chọn các loại hình phiên dịch?

Để tham khảo và lựa chọn một trong các loại hình phiên dịch, quý khách hàng và đối tác doanh nghiệp có thể liên hệ với Tomato Media theo các phương thức sau đây:

• Zalo: 0938 596 333
• Email: info@tomatomediavn.com
• Website: https://tomatotranslation.com/ 

Loại hình phiên dịch nào phổ biến nhất?

Dịch nối tiếp được biết đến là một trong các loại hình phiên dịch có độ phổ biến rộng nhất hiện nay. 

Phương thức dịch đuổi (hay còn gọi là dịch nối tiếp) được sử dụng trong những buổi dịch tại các khu vực có không gian hẹp, số lượng người tham dự không qua đông như: Buổi phỏng vấn, chương trình đào tạo nhân lực, buổi thuyết trình, lễ ra mắt, họp báo, các cuộc giao dịch, tour du lịch tham quan,… Đây là loại hình được thực hiện sau khi người nói (ngôn ngữ nguồn) kết thúc một câu hoặc một đoạn phát biểu ngắn, phiên dịch viên sẽ ngay lập tức tiến hành chuyển ngữ sang ngôn ngữ đích để người nghe có thể hiểu và nắm bắt nội dung mà người nói truyền đạt.

Trong các loại hình phiên dịch, loại nào có độ khó cao nhất?

Với sự đánh giá của nhiều người phiên dịch viên, trong các loại hình phiên dịch thì dịch cabin luôn được coi là loại hình khó nhất. 

Phiên dịch cabin (hay còn gọi là dịch song song) là hoạt động mà phiên dịch viên phải chuyển ngữ đồng thời cùng lúc với diễn giả. Khi người nói bắt đầu phát ngôn trước một vài từ thì phiên dịch viên trong cabin đã phải bắt đầu dịch lại bằng một ngôn ngữ khác qua micro để người nghe có thể hiểu và phải luôn đảm sau chưa đến 1s là đã phải hoàn thành quá trình chuyển ngữ ngay sau khi diễn giả kết thúc câu.

Loại hình phiên dịch nào có yêu cầu cao về chất lượng phiên dịch viên nhất?

Dịch song song với yêu cầu chuyển ngữ trong thời gian vô cùng gấp rút, phiên dịch viên gần như không được phép có thêm thời gian suy nghĩ hay lựa chọn và sắp xếp từ ngữ. Vì vậy, với những áp lực của loại hình này cả về mặt thời gian hay vốn từ, nên dịch cabin luôn được mệnh danh trong ngành là đỉnh cao của nghề phiên dịch và cũng là loại hình đòi hỏi người dịch phải có trình độ, kiến thức thực tế rất cao.

Bên cạnh những kỹ năng mà một phiên dịch viên cần có như: 

• Kỹ năng sử dụng và chuyển đổi đa ngôn ngữ một cách thành thạo
• Khả năng phản ứng linh hoạt
• Khả năng tư duy nhạy bén, biết nắm bắt tâm lý của người nói
• Am hiểu về những từ vựng thuộc thuật ngữ chuyên môn

Đặc biệt để trở thành một phiên dịch viên giỏi trong loại hình phiên dịch cabin, người dịch cần: 

• Đã từng thực chiến trên nhiều dự án thuộc loại hình phiên dịch cabin. 
• Kho từ vựng cực lớn bao gồm cả từ lóng, từ ngữ địa phương, thuật ngữ chuyên ngành.
• Thành thạo ít nhất hai ngôn ngữ ở trình độ cao. 
• Khả năng linh hoạt trong bố trí, sắp xếp từ ngữ sao cho phù hợp với tốc độ truyền tải của người nói bởi khi dịch sẽ không có thêm thời gian để suy nghĩ hay lựa chọn cách dùng từ ngữ. 
• Nhạy bén, có khả năng dự đoán được toàn bộ ý nghĩa của câu nói dù người nói chưa hề kết thúc câu. 

Cuộc họp lớn, không khí trang nghiêm nên dùng loại hình phiên dịch nào?

Phiên dịch song song thường được sử dụng cho các cuộc họp lớn, hội nghị kết kết hợp tác hoặc triển lãm thương mại. Loại hình phiên dịch này hiện nay còn đang được sử dụng làm hình thức phiên dịch của Liên hợp quốc. Thông thường, khi quá trình phiên dịch này diễn ra, thông dịch viên sẽ ngồi trong buồng riêng đeo tai nghe và nói vào micro truyền ra tai nghe của người nghe.

Đối với loại hình phiên dịch online, làm sao tôi có thể kiểm tra chất lượng của PDV?

Để đảm bảo có thể làm hài lòng và nhận được sự tin tưởng của quý khách hàng khi sử dụng dịch vụ phiên dịch trực tuyến, bạn có thể kiểm tra chất lượng của phiên dịch viên trước buổi làm việc hoàn toàn miễn phí. Trước khi ký kết hợp tác, chúng tôi sẽ gửi cho bạn toàn bộ thông tin về trình độ, kỹ năng, kinh nghiệm làm việc (nếu có yêu cầu) của phiên dịch viên. Bên cạnh đó bạn cũng có thể yêu cầu phiên dịch viên làm bài kiểm tra chất lượng để có thể yên tâm sử dụng dịch vụ.

Đối với dự án cần đi xa dài ngày, loại hình phiên dịch nào phù hợp?

Đối với các dự án cần đi xa dài ngày, loại hình phiên dịch tháp tùng sẽ là lựa chọn giúp bạn giải quyết các vấn đề khó khăn. Đặc biệt là sự khác biệt ngôn ngữ trong những chuyến tham quan, công tác, đi khảo sát với đối tác nước ngoài ở các khu vực khác nhau kể cả những nơi như công xưởng, nhà máy, công trình xây dựng, phiên dịch viên còn có thể đi cùng bạn đến phòng công chứng, các cơ quan chức năng, tòa án,… 

Đây là loại hình phiên dịch mà phiên dịch viên sẽ luôn có mặt bên cạnh khách hàng khi làm việc để hỗ trợ họ truyền tải những thông điệp cũng như tiếp nhận và nắm bắt các phản hồi của đối tác.

Trên đây là thông tin tổng hợp về các loại phiên dịch thông dụng hiện nay. Nếu bạn cần tư vấn, hỗ trợ hoặc đăng ký dịch vụ phiên dịch, bạn có thể liên hệ với Tomato Media qua hotline 0938 596 333 hoặc email info@tomatomediavn.com.